Strategia rozwoju firmy

Czy każda firma potrzebuje strategii?

Firma działająca bez strategii jest jak okręt na morzu, który jest pod pełnymi żaglami, ale nie ma ani kompasu ani steru. Nawet jeśli kapitan wie, gdzie chciałby dotrzeć, nie podejmuje działań, które go tam skierują. I okręt płynie tam, gdzie kierują go wiatry i prądy morskie. Nie ma wątpliwości, że źle się to skończy dla okrętu i jego załogi. Być może tam już nie będzie załogi, która nie chce dryfować w nieskończoność, bez szans na sukces i w oczekiwaniu na zatonięcie okrętu. Ta metafora okrętu wskazuje, że strategia firmy jest czymś, co w dłuższym horyzoncie zadecyduje o rozwoju lub likwidacji firmy. Bez względu na wielkość firmy, branżę, rynki, konkurencję czy posiadane zasoby – nie można działać bez strategii. Strategia zwiększa szanse firmy na osiągnięcie trwałych i ponadprzeciętnych wyników.

Czym jest strategia rozwoju?

Niestety nie ma i zapewne nigdy nie będzie jednej definicji słowa „strategia”. Podobnie jest z podejściem do wypracowania strategii. Jest wiele szkół tworzenia strategii, narzędzi przeprowadzania analiz strategicznych czy procedur postępowania w procesie opracowywania strategii. Trudno się dziwić, że wielu menedżerów porusza się w tej materii, jak we mgle. Łatwo jest zgubić właściwy kierunek działania. I paradoksalnie, to swoiste zamieszanie w obszarze strategii, jednych może zagubić, a inni zyskają przewagę nad konkurencją.

Strategia to spójna propozycja prowadzenia działalności biznesowej. Jest odpowiedzią na wyzwania ze strony otoczenia. Zmierza do zbudowania w firmie przewagi konkurencyjnej, wykorzystania pojawiających się szans i uzyskania ponadprzeciętnych wyników. Można powiedzieć, że strategia jest długoterminowym planem zapewnienia odpowiednich warunków do wykorzystania okazji, jakie stwarza otoczenie rynkowe.

Dlaczego dobrze działające firmy upadają?

Trudno jest sobie wyobrazić, że firmy, które osiągają sukces i generują astronomiczne zyski mogą mieć kłopoty i ogłosić upadłość. Jednak zagrożenie jest tuż za rogiem. Nie ma tygodnia, aby nie można było usłyszeć o kryzysach w firmach, które do tej pory były symbolem sukcesu, wzorem do naśladowania. I to czyhające zagrożenie nie ogranicza się do konkretnych branż czy rynków geograficznych. Dotyczy zarówno dużych jak i małych firm, nowoczesnych i tradycyjnych, prowadzących działalność handlową, produkujących czy świadczących różnego rodzaju usługi. W tym zakresie nie ma wyjątków.

I nawet, gdy firmy dostrzegają pierwsze lub kolejne sygnały o zagrożeniu, mają problem z wydostaniem się z tego ślepego zaułka. Czasami nie chcą nic zmieniać i próbują doczekać lepszych czasów. Częściej jednak wybierają źle ukierunkowane i mało spójne strategie. Czas upływa, zasoby topnieją, klienci odchodzą do konkurencji i płynność finansowa się pogarsza.

Obserwacje pokazują, że największą przyczyną upadku firm jest inercja. Bierność, stan bezwładnego utrzymywania dotychczasowego sposobu działania, powoduje, że zmiany wewnątrz firmy nie nadążają za zmianami w otoczeniu. Takie firmy powoli zostają w tyle za konkurentami. Przyglądając się bliżej takim firmom, można zauważyć, że panuje tam duma z dotychczasowego modelu działania. Menedżerowie są przekonani, że nie ma sensu zmieniać czegoś, co do tej pory było doskonałym silnikiem napędowym i zapewniało sukces. Patrzą na kłopoty firmy, jak na coś incydentalnego. Wydaje im się, że niebawem problemy miną i wtedy wszystko wróci do stanu poprzedniego. W jakimś stopniu wynika to z niechęci do zmian, po części z niewłaściwej interpretacji zachodzących zmian, a w jakimś stopniu z braku umiejętności regularnego modyfikowania własnej strategii. Tak czy inaczej, brakuje w tych firmach zaktualizowanej strategii rozwoju, która pozwoliłaby firmie podjąć walkę z nowymi wymaganiami rynku.

Istnieją też firmy, które zapominają, że mają (miały) strategię. Z najróżniejszych powodów przestają ją realizować. Zaczynają podejmować działania, które są sprzeczne z dotychczasową strategią. Podążają za chwilową modą, łapią krótkoterminowe okazje i gubią strategiczny kierunek działania. Powoli okazuje się, że firma z rozpędzonego i dobrze sterowanego okrętu, staje się ociężałą i niesterowalną hybrydą.

I w końcu istnieją firmy, które zdają sobie sprawę z zagrożeń i potrzeby zmian w strategii rozwoju. Ich menedżerowie podejmują takie działania i chcą opracować strategię dla swojej firmy. Prowadzą spotkania strategiczne, opracowują różnego rodzaju analizy i wypracowują strategię dla firmy. Jednak często nie wiedzą jak to zrobić i nie mają pewności, czy wypracowana przez nich strategia okaże się skuteczna. Trudno się temu dziwić, opracowanie dobrej strategii bazuje z jednej strony na kompetencjach z zakresu zarządzania strategicznego, marketingu czy finansów, a z drugiej strony wymaga inteligencji strategicznej, czegoś, co jest raczej sztuką niż nauką.

Kiedy jest najlepszy czas na aktualizację strategii?

Paradoksalnie, najlepszy czas na aktualizację strategii firmy jest wtedy, gdy wydaje się, że firma tego nie potrzebuje. Wszystko wygląda tak, jakby miało trwać wiecznie, a wyniki są satysfakcjonujące. I to jest dobry moment na przeprowadzanie analiz strategicznych, wyciąganie wniosków, opracowywanie strategicznych planów i etapowe wdrażanie modyfikacji. Firma ma komfortową sytuację, może doskonalić swoje decyzje, wprowadzać modyfikacje. Utrzymuje kontrolę nad dopasowaniem swojej firmy do wymogów otoczenia i w jakimś stopniu narzucać tempo zmian w otoczeniu, utrudniając życie konkurencji. Strategia firmy musi być spójna z otoczeniem konkurencyjnym, które cały czas się zmienia. Dlatego strategia firmy również powinna być regularnie analizowana, oceniana i aktualizowana.

Jakie są cechy dobrej strategii?

Czy opracowana przez menedżerów strategia rozwoju firmy jest wystarczająco dobra i zapewni sukces? Czy raczej może pogłębi kryzys i narazi firmę na dodatkowe niebezpieczeństwo? Tego typu pytania nie dają spokoju właścicielom i menedżerom firm. Dla zwiększenia pewności, co do właściwego kierunku strategicznego, wypracowaną strategię należy oceniać biorąc pod uwagę trzy kluczowe cechy.

Po pierwsze, czy strategia firmy jest zewnętrznie dopasowana. Takie dopasowanie oznacza, że odpowiada na wyzwania z otoczenia rynkowego, dopasowuje się do trendów rynkowych, uwzględnia zmiany polityczne, demograficzne, społeczne, kulturowe, zmiany w działaniu konkurencji. Jeśli spełnia ten wymóg, jest to absolutna podstawa do dalszej oceny.

Druga sprawa - czy można powiedzieć o wypracowanej strategii, że jest prosta. Przez określenie „prosta” należy rozumieć – łatwa do opisania-naszkicowania, szybkiego wyjaśnienia jej istoty, dobrego zrozumienia przez odbiorców. Jeśli spełniony jest ten wymóg, można oczekiwać łatwiejszego wdrożenia strategii w życie. Istotą jest spójność strategii ze zmianami w otoczeniu, a nie przeciwstawianie się ty zmianom.

Trzecie kryterium to unikalność strategii rozwoju firmy. Dobra strategia to taka, która różni się od strategii firm konkurencyjnych. Unikalność sama w sobie tworzy przewagę konkurencyjną. W walce konkurencyjnej należy się wyróżniać, inaczej nie uda się uzyskać ponadprzeciętnych wyników. Klienci mają do wyboru ogromną liczbę możliwości. Jeżeli oferty firm są podobne, giną w masie. Wygrywa ten, kto się wyróżni.

I po czwarte, wewnętrznie spójny model biznesowy. Do realizacji strategii konieczna jest architektura firmy (np. struktura, procesy, ludzie, działania operacyjne itd.). Ważne jest, aby wszystkie zasoby i podejmowane działania mogły wzajemnie się wzmacniać. Dzięki temu wszystko będzie stanowiło jeden zwarty system – w przypadku firmy będzie to model biznesowy, który będzie zaprojektowany do realizowania strategii firmy. Model biznesowy to całościowy sposób działania firmy, zapewniający pozyskiwanie klientów, obsłużenie tych klientów i zarabianie na całym procesie obsługi. W uproszczeniu można powiedzieć, że model biznesowy to „szkielet” działalności biznesowej firmy, jej „krwioobieg” oraz „układ nerwowy”. Oczywiście dla każdej firmy i jej strategii rozwoju powinny być opracowane różniące się modele biznesowe. Każdy model biznesowy powinien być „uszyty na miarę”. Kopiowanie modelu biznesowego z jednej firmy do drugiej, bez odpowiedniej adaptacji, zakończy się niepowodzeniem. Jeżeli firma opracowała dobrą strategię rozwoju, ale ma niewłaściwy model biznesowy, nie będzie mogła skutecznie wdrożyć strategii. Z czegoś wynika to, że jedne firmy sobie radzą i generują środki na rozwój, a inne nie mogą nawet przetrwać. W dużym stopniu odpowiada za to model biznesowy tych firm. Projektowanie modelu biznesowego powinno być zintegrowane z działaniami nad opracowywaniem strategii firmy. Istnieją różne podejścia do projektowania modelu biznesowego. W praktyce najlepiej sprawdza się podzielenie modelu biznesowego na szereg obszarów (pół) i etapowe projektowanie poszczególnych obszarów.

Wymienione kryteria powinny być spełnione jednocześnie. Jest to możliwe, chociaż niewątpliwie trudne. Wymaga intensywnej pracy, pochłania czas i zasoby. Jednak spełnienie tych trzech kryteriów jest konieczne. Dopiero wtedy możemy powiedzieć, że strategia jest wystarczająco dobra i powinna zapewnić przewagę konkurencyjną oraz ponadprzeciętne wyniki.

Zadzwoń lub napisz e-maila do nas jeśli chcesz zwiększyć skuteczność działania firmy

Jeśli przedstawione problemy są dla Ciebie ważne i chcesz zwiększyć skuteczność działania Twojej firmy - zadzwoń do nas lub wyślij e-maila. Gdy wyślesz nam e-maila - oddzwonimy do Ciebie. Po rozmowie będziemy mogli wysłać Tobie szczegółową ofertę z zakresem prac i ceną. Gwarantujemy, że zarówno kontakt jak i oferta do niczego Ciebie nie zobowiązuje.
Skontaktuj się z nami:
• telefonicznie: 506 064 400
• pocztą elektroniczną: biuro@ce.strefa.pl